Co wybrać: tradycyjną patelnię cygankę czy nowość z marmurową powłoką? Przyjrzyjmy się wadom i zaletom różnych materiałów.
MIEDŹ
ZALETY: Świetnie przewodzi ciepło (tylko garnek ze srebra mógłby ją pobić), równomiernie się nagrzewa i długo trzyma temperaturę, dzięki czemu potrawy się nie przypalają. Idealna do smażenia konfitur. Uwaga: przed pierwszym użyciem trzeba przetrzeć powierzchnię rozpuszczalnikiem acetonowym, bo inaczej po podgrzaniu zrobią się niebieskawozielone zacieki.
WADY: Garnki z miedzi są drogie (wysoka cena surowca i cynkowania), ciężkie, wymagają też częstego czyszczenia i polerowania.
SILIKON
ZALETY: Formy i naczynia silikonowe wytrzymują temperatury od –40 do +250°C, mogą być także stosowane w mikrofalówkach. Giętkie i nieprzywierające ułatwiają wyjmowanie ciasta. Żadne inne naczynia nie mają takiego bogactwa kształtów, kolorów i rozmiarów. Najlepszy gatunek to silikon platynowy.
Uwaga: zaobserwowano, że podczas pierwszego wypiekania w formie cząsteczki silikonu mogą dostać się do potrawy. Aby temu zapobiec, wystarczy ją najpierw umyć w zmywarce albo upiec w niej prostą próbną mieszankę mąki, wody i drożdży.
WADY: Podatność na zabrudzenia (silikon przyciąga kurz), brak odporności na wysokie temperatury (powyżej 260°C). Miękki materiał nie pozwala na krojenie ciasta znajdującego się w formie.
KAMIONKA
ZALETY: Odporna na działanie wysokich temperatur, kwasów i substancji chemicznych, akumuluje ciepło i powoli je oddaje. Łatwo się czyści. Uwaga: zanim użyjemy kamionkowego naczynia po raz pierwszy, powinno się je moczyć przez 12 godzin w zimnej wodzie. Aby zapobiec ewentualnemu pęknięciu, należy je przed każdym użyciem nawilżać przez kilka minut w wodzie. Nie wolno wlewać zimnej wody do rozgrzanej kamionki.
WADY: Kruchość.
POWŁOKI MINERALNE I CERAMICZNE
ZALETY: Potrawy do nich nie przywierają, bardzo łatwo się je czyści, są zdrowsze dzięki dodatkowi naturalnych składników mineralnych (np. marmuru) czy tytanu. Odporne na gwałtowne zmiany temperatury i zarysowania. Na białych powierzchniach lepiej widać stopień wysmażenia potrawy. Pozwalają nadać daniu kolor złocisty. Nie wpływają na smak jedzenia i nie wchodzą w reakcje z kwaśnymi składnikami.
WADY: Nie można ich myć w zmywarkach.
NON-STICK (TYPU TEFLON®)
ZALETY: Potrawa nie przywiera, łatwo się na nim smaży, łatwo też myje jego powierzchnię. Lekki (jeśli łączy się z aluminium), niedrogi.
WADY: Nie można smażyć na nim w temperaturze powyżej 260°C (wydzielają się toksyczne substancje). Nie nadaje się do grillowania.
STAL
ZALETY: Higieniczna, trwała, odporna na zarysowania. Łatwo się ją czyści. Uwaga: garnki wyposażone w grube dno z wkładem miedzianym lub aluminiowym znacznie szybciej się nagrzewają i trzymają ciepło.
WADY: Stalowe naczynia nie bardzo nadają się do przechowywania potraw, zwłaszcza kwaśnych – te nabierają metalicznego posmaku.
ŻELIWO
ZALETY: Niezniszczalne, stabilne, używane latami, staje się nawet jeszcze lepsze. Jednorazowy większy wydatek, który wystarcza na lata. Wolno się nagrzewa i długo trzyma ciepło. Twarde, odporne na uszkodzenia mechaniczne.
WADY: Naczynia są ciężkie. Smażenie tak, by potrawy nie przywierały, wymaga wprawy. Mało odporne na szok temperaturowy. Porowata powierzchnia wymaga ręcznego mycia oraz natłuszczania.
SZKŁO
ZALETY: Odporne na wysoką temperaturę, neutralne dla smaku – nie uwalnia żadnych substancji do potraw i nie wchodzi w reakcje z ich składnikami. Pozwala obserwować zawartość naczynia. Dobrze się czyści i nadaje do mycia w zmywarkach.
WADY: Nieodporne na szok termiczny, kruche. Słabiej przewodzi ciepło niż metale.
MINERAŁY
ZALETY: Steatyt – naturalny, odporny na wodę, kwasy i środki chemiczne, doskonale magazynuje ciepło i bardzo wolno je oddaje. Blok z soli himalajskiej – ma właściwości antybakteryjne i nadaje potrawom naturalnie słony smak.
Można go nagrzewać do 250°C.
WADY: Steatytowe naczynia są drogie, ciężkie, wymagają konserwowania (natłuszczania). Blok solny trzeba dokładnie osuszać
EMALIA
ZALETY: Tania, różnokolorowa, odporna na temperaturę, czynniki chemiczne, zarysowania. Łatwo się czyści, można myć w zmywarce.
WADY: Po odpryśnięciu emalii (np. wskutek uderzenia) garnek rdzewieje i może podczas gotowania wydzielać szkodliwe substancje.
KUTE NA ZIMNO ŻELAZO
ZALETY: Mniej szorstkie i bardziej wytrzymałe niż odlewane, idealne do smażenia mięsa w bardzo wysokich temperaturach. Uwaga: przed pierwszym użyciem patelnię należy wyszorować proszkiem do prania w ciepłej wodzie, a potem przesmażyć na niej surowe ziemniaki. Patelnie poprzecinane na powierzchni wgłębnymi liniami pozwalają lepiej odprowadzać wilgoć i uniknąć przypalenia.
WADY: Ciężka, po umyciu wymaga konserwowania (posmarowania tłuszczem), inaczej zaczyna rdzewieć. Nie można myć w zmywarkach.
