Jabłko – owoc miłości, pożądania. Dla niego człowiek zrezygnował z raju. Rumiany, soczysty, słodki. Dziś nie kusi już do grzechu. Jest wielkim przyjacielem serca i dobrego zdrowia.
Jakie są najlepsze? Takie, które smakują nam najbardziej – i z tym jest największy problem. Bo choć odmian jest pewnie kilkaset, tych tradycyjnych ze świecą szukać. Pamiętacie jeszcze z dzieciństwa szare i złote renety, kronselki, malinówki, antonówki, zorze, grafsztynki, koksy, ananasówki, kosztele czy papierówki?
To właśnie one najlepiej nadają się na jabłeczną ucztę, warto więc ich poszukać. Może na targu w pobliskim miasteczku, może u sąsiada za płotem, w sadzie, który zakładał jeszcze dziadek? Nie liczymy oczywiście dziczek rosnących przy wiejskich drogach – twardych, kwaśnych, soczystych, doskonałych do pieczonego z majerankiem mięsa.
Amerykańskim odmianom daleko do naszych starych jabłoni – wszystkie tak samo smakują, kiepsko pachną, słabiej trzeszczą, gdy wbijamy w nie zęby. Pieczone i w kompocie nie mają aromatu, kuszą jednak równiutkim kształtem, wszystkie mają perfekcyjnie sklonowany rumieniec. Można je jeść na surowo, w kuchni jednak nie wytrzymują konkurencji.
Jak przyrządzać jabłka? Na wszelkie sposoby, w surówkach, sałatkach, pieczone, duszone, same i z mięsem. Na słodko i słono. A że jesień to najlepszy dla nich czas – poszukajmy naszego raju w kuchni.
PRZEPISY Z JABŁKAMI:
Kremowa zupa z grzankami
Weź: •2 kg szarych renet lub innych dobrych kwaskowatych jabłek •około litra wody (w zależności od ilości soku, który puszczą jabłka) •cynamon •cukier do smaku •łyżkę mąki ziemniaczanej
Obierz jabłka ze skórki i wydrąż. Ugotuj w lekko osłodzonej wodzie do miękkości. Dodaj cynamon, cukier do smaku i łyżkę mąki ziemniaczanej, rozpuszczonej w zimnej wodzie. Zagotuj, ciągle mieszając. Po wystudzeniu zmiksuj, by uzyskać konsystencję musu. Do kremu jabłkowego doskonale pasują grzanki pszenne ze słodkiej bułki, przyrumienione na maśle lub w piekarniku.
Jabłka pieczone z orzechami
Weź: •4 średnie jabłka •4 łyżki posiekanych orzechów laskowych •4 łyżeczki galaretki żurawinowej lub porzeczkowej •1⁄2 szklanki miodu •łyżkę masła •łyżeczkę cynamonu
Piekarnik rozgrzej do 180°C. Jabłka umyj, zetnij czapeczki i wydrąż gniazda nasienne (uważaj, nie zrób dziurek w owocach). Orzechy wsyp na patelnię, dodaj miód, masło, cynamon i podgrzewaj, stale mieszając, przez 2-3 minuty. Otworki w jabłkach napełnij farszem, na wierzchu połóż łyżkę żurawiny, nakryj czapeczką. Formę lub naczynie żaroodporne wysmaruj masłem i ułóż jabłka. Piecz na środkowej półce około 40 minut. Podawaj gorące na deser lub wykwintny podwieczorek.
***
Kaczka z jabłkami
Weź: •kaczkę •2 kilogramy kwaśnych lub winnych jabłek •majeranek •sól •3 łyżki oliwy
Sprawioną kaczkę natrzyj solą i odstaw na dwie godziny. Jabłka umyj, pokrój na połówki, wydrąż gniazdka nasienne. Kaczkę napełnij jabłkami i zepnij szpilkami, natrzyj majerankiem, ułóż w brytfannie grzbietem do dołu, skrop oliwą i wstaw do gorącego piekarnika. Gdy się zrumieni, podlej połową szklanki wody, a potem co 10 minut polewaj wytworzonym sosem. Piecz przez półtorej godziny. Miękką kaczkę wyjmij z piekarnika, usuń szpilki, jabłka ostrożnie wyjmij i podziel na porcje (zazwyczaj cztery), ułóż je wokół kaczki na półmisku. Oddzielnie podawaj ziemniaki z koperkiem oraz surówkę z czerwonej kapusty z oliwą i sokiem z cytryny.
***
Ciasto jabłkowe z miętą
Weź: •3 gałązki mięty •¼ kostki masła •750 g jabłek •30 g cukru •30 g bułki tartej
Na ciasto: •¾ kostki masła •4 jajka •szklankę cukru •1⁄2 łyżeczki cynamonu •1,5 szklanki mąki pszennej •¾ szklanki mąki ziemniaczanej •łyżkę proszku do pieczenia •4 łyżki mleka •2 łyżki rumu •cukier puder
Umyj i osusz gałązki mięty. Posmaruj tłuszczem dno wyłożonej papierem okrągłej formy. Włóż gałązki mięty. Jabłka obierz i usuń gniazda nasienne. Pokrój w grube plastry, ułóż na dnie formy. Cukier wymieszaj z bułką tartą, wsyp w miejsca pomiędzy jabłkami. Utrzyj masło, jajka, cukier i cynamon. Dodaj mąkę, mąkę ziemniaczaną, proszek do pieczenia, mleko i rum, wymieszaj. Ciasto wlej do formy. Wstaw do zimnego piekarnika, ustaw temperaturę na 200°C, piecz godzinę. Wyjmij ciasto z formy, zdejmij pergamin i posyp cukrem pudrem.
***
Gulasz wołowy z jabłkami
Weź: •1⁄2 kg wołowiny lub cielęciny pokrojonej w 1,5-cm kostkę •2 łyżki oliwy •1 łyżkę masła •sól, pieprz •2 małe cebule pokrojone w ćwiartki •1⁄4 szklanki białego wytrawnego wina lub wody •1⁄2 łyżki pasty pomidorowej lub przetarty pomidor •2 gałązki natki pietruszki •1⁄2 listka laurowego •mały kawałek selera •1⁄4 łyżeczki tymianku •1 łyżeczkę soli •3 ziarenka pieprzu •1⁄4 łyżeczki cukru •3 szklanki rosołu lub wody z kostką rosołową •2 duże obrane jabłka, pokrojone w kostkę •łyżkę rodzynek •łyżkę posiekanej zielonej pietruszki
W rondlu rozgrzej oliwę i masło, dodaj cebulę, smaż przez 15 minut, często mieszając. Wyjmij cebulę, odstaw. Mięso włóż do rondla, smaż do zrumienienia ze wszystkich stron. Dodaj cebulę, wlej wino lub wodę i pastę pomidorową, zamieszaj. Białą nitką zwiąż listek laurowy, gałązki pietruszki i seler, włóż do rondla wraz z tymiankiem, solą, cukrem i ziarenkami pieprzu, wlej rosół lub wodę z kostką rosołową. Przykryj i gotuj na średnim ogniu około 1,5 godziny, aż mięso będzie miękkie. Dodaj jabłka i rodzynki, duś 2-3 minuty na wolnym ogniu.
Nie dopuść do tego, by jabłka się rozgotowały. Dopraw solą i pieprzem. Usuń listek laurowy, pietruszkę i seler. Gulasz posyp zieloną pietruszką, zamieszaj. Podawaj z ryżem ugotowanym na sypko i sałatką jarzynową (pomidory, ogórki, sałata, cebula w sosie winegret).
Tekst: Redakcja
Fotografie: shutterstock.com, Archiwum
