Księżycowy kalendarz ogrodnika: jakie prace ogrodowe warto wykonać w listopadzie?
PoradyKiedyś listopad był czasem całkowitego zatrzymania działań ogrodowych. Dziś, w związku z ociepleniem klimatu, sprzyja niektórym pracom w ogrodzie. To dobry czas na nasadzenia drzew i krzewów owocowych. Ale nie zapominaj o porządkach: regularnie grab liście i rób z nich kompost, maluj pnie drzew wapnem, kopczykuj róże. To jeszcze nie czas, by spocząć na laurach.
Księżycowy kalendarz ogrodnika: 1–12 listopada, Księżyca ubywa
Zwróć uwagę, jak w ogrodzie zmienia się oblicze listopada. Dawniej był to czas kompletnego wyciszenia, zasypiania na zimę, często pierwszych śniegów. Teraz końcówka jesieni bywa zadziwiająco ciepła. Czasami wydaje się, jakby zima w ogóle miała nie nadejść. Nagrzana przez jesienne słońce gleba sprzyja wszelkim nowym nasadzeniom.
Wykorzystaj to i nie zmarnuj wsparcia, które otrzymamy od Księżyca. Teraz właśnie zaczyna się najlepszy okres, który potrwa nawet do 12 listopada. Zaplanuj sadzenie nowych drzew, krzew, bylin oraz cebulek kwiatowych. Od 4 do 6 listopada nasz satelita będzie szczególnie łaskawy dla nowo sadzonych jabłonek, wiśni, grusz oraz pozostałych drzew i krzewów owocowych. Możesz w tych dniach sadzić także flance truskawek i poziomek. 7–8 listopada skup się na ogrodowych przeprowadzkach starszych roślin, a od 9 listopada na tym, by dokończyć sadzenie cebul tulipanów i szafirków oraz lilii.
Zaczął się czas sadzenia ząbków czosnku ozimego. Możesz zaryzykować siew niektórych jednorocznych kwiatów, na przykład nagietków oraz kopru ogrodowego. Te rośliny powinny wykiełkować w przyszłym sezonie. Pamiętaj o potrzebach różaneczników i wszystkich innych zimozielonych krzewów; podlewaj je regularnie. Dobrze wykorzystaj wolne miejsce w tunelach i szklarniach. Posadź dymkę zimowych odmian. Jeśli porządnie je podlejesz, cebulki zdążą się ukorzenić. Wypuszczą zielony szczypior i przez zimę będzie można z niego korzystać podobnie jak z rzodkiewek. Uprawiaj sałatę i jarmuż na młode listki. To zimowe ogrodnictwo bardziej zależy od temperatury niż Księżyca i sprzyja mu łagodna, słoneczna aura. W mieszkaniach rozpoczyna się sezon na kiełki, a w piwnicach czas pędzenia korzeni cykorii.
Księżycowy kalendarz ogrodnika: 13 listopada, nów
Dzień lenistwa, bo praca niewskazana. Przygotuj zimowe osłony na wypadek nagłego ataku chłodu. Ustaw je jednak dopiero wtedy, gdy zapowiedzą srogie mrozy. Nocne kilkustopniowe spadki temperatury w listopadzie są korzystne – to dla roślin sygnał, że powinny już zasypiać.
Księżycowy kalendarz ogrodnika: 14–26 listopada, Księżyca przybywa
Masz zielone światło na robienie sezonowych porządków, w ramach których regularnie powinno się dbać zwłaszcza o trawniki. Grabienie, usuwanie spadających liści, które butwieją i odcinają dopływ światła, jest najważniejsze. Gdy na zewnątrz ciepło i wilgotno, trawa rośnie i trzeba ją kosić. Jeżeli do zielonej materii dodasz powycinane łęty, liście z drzew i cały październikowo-listopadowy paździerz, to powstanie z tego całkiem zasobny surowiec do kompostowania. Zanim jednak ułożysz pryzmy, zajmij się przesiewaniem i wykorzystaniem tego, co dojrzewało od ubiegłej jesieni. Sezonowa dawka kompostu należy się wszystkim ogrodowym drzewom, krzewom i bylinom. Do 26 listopada znajdź czas, by przed pełnią pomalować pnie drzew wapnem, a jeśli jest taka potrzeba, to również środkami, które odstraszają sarny i zające. Przed 27 listopada zbierz i zanieś do piwnicy wszystkie warzywa poza pietruszką, porem, brukselką, jarmużem, skorzonerą i tymi zimującymi na rabatach. Między 21 a 22 listopada jest świetny czas na szatkowanie i kiszenie kapusty. Szybko się ukwasi.
Księżycowy kalendarz ogrodnika: 27 listopada, pełnia
Doba na złapanie oddechu. Przy bezchmurnym, nocnym niebie możesz się spodziewać wyjątkowo jasnego światła, bo Księżyc w pełni ukaże się wysoko na horyzoncie.
Księżycowy kalendarz ogrodnika: 28–30 listopada, Księżyca ubywa
To dni na kopczykowanie róż i układanie zimowych zabezpieczeń. Przestrzegaj jednak zasady, że okrywamy wyłącznie na wypadek mrozów. Koniec listopada wydaje się również wyjątkowo korzystny dla wszystkich nowo sadzonych drzew, krzewów i bylin z odkrytymi korzeniami. Dotyczy to również sadzonek przeznaczanych na żywopłoty. Kończ sadzenie jesiennych cebul kwiatowych. Uwaga na gryzonie! Zastawiaj pułapki na te żerujące w ogrodzie i te, które na zimę sprowadzają się do pomieszczeń.
TEKST: WITOLD CZUKSANOW ZDJĘCIA: shutterstock