Domowa uprawa pomidorów: które pomidory wybierać i jak o nie dbać?

Jest wiele wiele powodów, dla których warto samemu hodować pomidory. Oczywistym powodem jest ich smak, a mniej oczywistym – bo nie każdy o tym wie – jest odstraszający zapach dla komarów. Naturalna substancja, którą zawierają łodygi, liście i owoce, roślinie służy do obrony przed mszycami. Tak samo skutecznie psuje apetyt uciążliwym dla nas owadom. Odstrasza także muchy, pchły, mrówki, a nawet kleszcze. Nie podrażnia skóry ani śluzówek i jest bezpieczna dla dzieci.

Jeśli więc mieszkasz w zakomarzonej strefie, sadź koło domu pomidory. Będzie i smacznie, i bezpiecznie. Do towarzystwa pomidorowi dodaj: pachnącą kamforowo komarnicę oraz kocimiętkę, której miętowa woń odstrasza komary, końskie muchy, karaluchy, a nawet termity. Jest jeszcze jeden sposób: do oczka wodnego, gdzie wykluwają się larwy, wlej kilka kropli olejku goździkowego; oczywiście musi być prawdziwy, a nie syntetyczny o zapachu goździków. Powoduje on, że z larw nie wylęgają się komary.

Właściwości pomidorów i odmiany, które warto uprawiać

Pomidor to owoc (nie warzywo), który zazwyczaj ma kolor czerwony, choć istnieją także odmiany żółte, zielone i fioletowe. Pomidory spożywa się na świeżo lub wykorzystuje do gotowania. Są doskonałym źródłem witamin A i C, zawierają też sporo witaminy E i beta-karotenu, a także witaminy z grupy B. Pomidory są bardzo bogate w potas, dlatego chronią przed rozwojem chorób układu sercowo-naczyniowego.

Najbardziej popularne są oczywiście czerwone, ale zachęcam do wypróbowania żółtych, pomarańczowych, paskowanych czy nawet typu ‘Czarny Krym’ – sałatka z czarnych owoców to dzieło sztuki. Najmniejsze owoce pomidorów to koktajlowe czereśniowe, ale lubię też mięsiste odmiany i owoce duże lub bardzo duże, czyli pomidory malinowe (niektóre ważą nawet i pół kilo!). Te których owoce są drobne, jak ‘Koralik’, ‘Ola Polka’ czy ‘Black Cherry’, mają delikatniejszą skórkę i ślicznie wyglądają na półmisku i grządce. Sadzone na przetwory nie muszą być piękne, ale powinny mieć zwarte owoce i dużo miąższu, jak odmiany ‘Maliniak’ i ‘Red Pear’.

Nie wszystkie potrzebują równie troskliwej pielęgnacji. Najmniej wymagające są pomidory, które same utrzymują ciężar owoców, fachowo nazywane sztywnołodygowymi (często odmiany karłowe), to bardzo atrakcyjna odmiana do uprawy amatorskiej. Z kolei wiotkołodygowe rosną w nieskończoność. Trzeba je podpierać i podwiązywać, a także kontrolować ich wzrost, obrywając co jakiś czas wierzchołki pędów.

Do uprawy pomidorów polecamy nasze  szklarnie ogrodowe

Uprawa pomidorów w donicach

Pomidory pochodzą z gorącej Ameryki Południowej, więc nasiona, żeby wykiełkować i zdrowo rosnąć, muszą mieć ciepło, słońce oraz suche powietrze. Przygruntowe przymrozki są zabójcze. W cieplejszych rejonach można pokusić się o uprawę na zewnątrz, ale najlepiej udają się owoce szklarniowe. W XIX wieku Niemcy sadzili je w doniczkach i trzymali na salonach, a w Rosji zdobiły oranżerie z rzadkimi odmianami kwiatów.

Wspaniałe jest to, że pomidory posadzimy dosłownie we wszystkim. Pod warunkiem, że zapewnimy im odpowiednią ilość ziemi oraz regularne podlewanie i dokarmianie. Urosną w doniczkach, skrzynkach po winie, wiklinowych koszach, a nawet w workach z podłożem ogrodniczym (popularne w Anglii).

Zobacz też: Uprawa pomidorów – dlaczego warto mieć swoje nasiona?

Odmiany pomidorów do uprawy w domu, jak podlewać i nawozić

Uprawa pomidorów z nasion czy kupionych na targu sadzonek jest łatwa. Trzeba tylko pilnować, żeby nie wyschły i od momentu pokazania się owoców regularnie dokarmiać nawozem wieloskładnikowym. Odmiany wysokie podpieramy i obrywamy im „wilki”, niskie urosną same.

Początkującym ogrodnikom polecam karłowe pomidorki koktajlowe typu ‘Maskotka’, które z powodzeniem można uprawiać w donicach na parapecie. Ustawiamy je na słońcu. W zamian za regularne podlewanie odwdzięczą się kilogramami owoców. Najwcześniejsze mamy po 55 dniach od wsadzenia, czyli w połowie lipca, z kolei zbiór od sierpnia do października. Liście i łodygi są trujące. Gdy zerwiemy owoce, umyjmy ręce.

Poznaj inne najsmaczniejsze odmiany pomidorów

Co sadzić obok pomidorów?

Pomidory mają wielu fanów – uwielbiają je na przykład mszyce. Są podatne na mozaikę tytoniową, dlatego w ich pobliżu lepiej nie palić i nie uprawiać tabaki. Mniej odporne na szkodniki są starsze odmiany pomidorów, najsmaczniejsze. Aby pomóc roślinom w walce z chorobami, sadzimy między nimi koper i aksamitki.

Co zrobić z pomidorów?

Pomidory świetnie nadają się na domowe przetwory i do sałatek, można zrobić pyszny sok z pomidorów i oczywiście zupy. To nie tylko klasyczna i uwielbiana przez dzieci zupa pomidorowa, ale też wszelkiego rodzaju kremy z pomidorów z dodatkiem papryki czy soczewicy, które świetnie się z pomidorem komponują. Pomidory nadziewane serami zrobią wrażenie na niejednym letnim przyjęciu, podobnie jak kiszone pomidory – po miesiącu czy dwóch od ukiszenia będą jędrne, więc nadadzą się do sałatek i na kanapki, a kiedy końcu zmiękną można dodać je np. do wołowego gulaszu.

Kucharze najbardziej lubią tradycyjną włoską ‘Romę’. Z jej podłużnych owoców gotuję zupy, robię sosy. Jest świetna do suszenia, słabo jednak wygląda w sałatkach. Do nich wybieram słodkie pomidorki czereśniowe. Jeśli mam ich za dużo, robię świetny sos do makaronu – przekrojone na pół czerwone owoce polewam oliwą czosnkową i grilluję w piekarniku, a na koniec przecieram przez sito. Pycha! Taki sos warto też wekować, bo przetworzone pomidory mają więcej antyrakowego likopenu niż świeże.

Pomidorów nie chowam do lodówki – tracą smak, zapach, twardnieje im skórka. Wkładam je do miski, ustawiam w ciepłym miejscu i czekam, aż dojrzeją.

Zobacz też: przepisy na przetwory z pomidorów

Tekst: Kasia Bellingham, autorka bloga naogrodowej.pl
Zdjęcia: Kasia Bellingham, Joanna Kossak (współpraca B. Przasnyska), Shutterstock