Ozdobne papryczki i pomidory: pyszna dekoracja do twojego ogrodu

Kolorowe papryczki: nie tylko chili

Podziwiane i uwielbiane za swoje jaskrawe kolory i pikantny smak chili jeszcze przed wydaniem owoców mogą być fantastycznie ozdobnymi roślinami. Papryki mają zazwyczaj niewielkie i często niewidoczne pod liśćmi białe gwiazdkowe kwiaty, z których później tworzą się owoce. Odmiany o ciemnych, fioletowych lub niemal czarnych owocach kwitną jednak najczęściej na fioletowo, a im starsza jest roślina i wyższa odmiana, tym papryczkowe kwiaty są lepiej widoczne.

Od połowy lata kwiatom zaczynają towarzyszyć już pierwsze niewielkie owoce, ale wcale nie zniechęca to roślin do przerwania kwitnienia. Wybierając najbardziej ozdobne papryczki, warto więc wziąć pod uwagę także kolor ich kwiatów. Fioletowo kwitnące chili połączone ze szczypiorkiem i jarmużem lub kapustą ozdobną w jednej donicy stworzą piękną kompozycję, która będzie zachwycać do późnej jesieni, a przy okazji dostarczy niewielkiej ilości smacznych dodatków do sałatek.

Oprócz kwiatów i owoców, chili miewają też barwne, zielono-białe liście. Białe odbarwienia u niektórych odmian, szczególnie typu Fish, pokrywają również owoce. Do najbardziej kolorowych papryk chili należy odmiana ‘Tricolor Variegata’ o fioletowych kwiatach, wielobarwnych owocach i trójkolorowych, kremowo-fioletowo-zielonych liściach.

Kształt owoców chili jest niezwykle zróżnicowany: od małych, okrągłych, przez dzwonkowate, dyskowate i gwiazdkowate, po lekko podłużne lub kilkunastocentymetrowe papryczki, aż do zupełnie niezwykłych, nieregularnych kształtów. Wszystkie mają przeróżne barwy, od białych i kremowych, przez pomarańczowe, czerwone i bordo, aż po fioletowe i niemal zupełnie czarne.

Są także odmiany wielokolorowe, które zmieniają barwę w trakcie dojrzewania całkowicie lub tylko częściowo albo w tych miejscach, gdzie do owoców dociera więcej słońca, jak u ‘Aji Omnicolor’. Papryczki użytkowe uprawiamy dla jadalnych owoców (które zazwyczaj zwisają z gałązek). U odmian ozdobnych – skierowane są ku górze i zebrane w pęczki, dzięki czemu cały czas dobrze je widać. Te drugie także można jeść, chociaż przeważnie nie zachwycają smakiem.

Wysokie chili, takie jak liczne odmiany papryki jagodowej typu Aji, potrafią przekroczyć nawet metr wysokości i obsypują się tak licznie owocami, że nawet i one tworzą barwne plamy w warzywniku. Dojrzałe papryczki chili doskonale wyglądają nawleczone na nitkę lub sznurek i zawieszone w kuchni – nie tracą przy tym swojego koloru i wciąż można z nich korzystać, w razie potrzeby odrywając pojedyncze, suche już owoce. Sznury papryczek, nazywane ristras, są dekoracjami szczególnie popularnymi w stanie Nowy Meksyk w USA. Papryczkowe łańcuchy mogą być jedno- lub wielokolorowe i praktycznie wszystkie chili się do tego nadają, chociaż nie wszystkie jednakowo łatwo zasychają.

Papryczki należy nawlekać, przebijając ich zielone ogonki, aby nie uszkodzić samego miąższu. Odmiany o długich owocach mają go mniej, dlatego zasychają szybciej, nie tracąc koloru. W trakcie suszenia należy pilnować papryczek i od razu usuwać te, których środki czernieją – to świadczy o rozwijającej się w środku pleśni. Suszenie w ciepłym i przewiewnym pomieszczeniu przyspiesza zasychanie.

Pomidory ozdobne: czarne, białe i w paski

Ozdobne pomidorki, zwłaszcza odmiany o płożących się pędach, zwartym pokroju i koktajlowych owocach, świetnie rosną w wiszących donicach. Doskonałym przykładem jest ‘Blondkopfchen’, który na jednym gronie potrafi zawiązać i udźwignąć nawet kilkaset złotożółtych kulek nie większych od wiśni. Do przebojów w tej kategorii należy także polska ‘Maskotka’, a także coraz częściej sadzony pomidor porzeczkowy o mikroskopijnych, żółtych, czerwonych lub pomarańczowych owockach – kwaśnych i wodnistych, ale wciąż jadalnych. Odmiany te kaskadami wychodzą z koszy i skrzynek. W gruncie lepiej się sprawdzają pomidorki ‘Pearshaped’ o owocach w kształcie małych gruszek. Rosną bardzo silnie i należy je prowadzić przy palikach oraz, aż do zakończenia zbiorów, ciąć pędy, ograniczając ich wysokość oraz rozłożystość.

Ozdobne pomidory można znaleźć także wśród odmian średnio- i wielkoowocowych. Zebra (np. ‘Red Zebra’) rodzi owoce w kontrastowe paski, a owoce czarnych pomidorów (z genami zabarwiającymi skórkę na ciemny kolor dzięki zdolności do wytwarzania korzystnych dla naszego zdrowia antocyjanów) dojrzewają na ciemnofioletowo, jeśli tylko dostaną dużo słońca. Do najciemniejszych odmian należy ‘Indigo Rose’ o owocach z niemal zupełnie czarną skórką (czerwonych w środku). Widowiskowo, zarówno na grządkach, jak i w warzywniku, prezentują się żółtoczarne koktajlowe ‘Amethyst Cream’ oraz ‘Dancing with the Smurfs’.

Niezwykle interesujące są także białe, zarówno te befsztykowe, jak ‘White Queen’, jak i koktajlowe ‘White Cherry’. W połączeniu z białymi papryczkami chili, np. ‘Aji White Fantasy’ lub ‘Coyote Zan’ oraz białymi odmianami bakłażanów czy ogórków, można z nich stworzyć zaskakujący biały warzywnik. Nie powinno w nim też zabraknąć pomidorów o pstrych, biało-kremowych liściach, jak ‘Painted Lady’ czy ‘Splash of Cream’.

Pomidory i papryczki z własnej grządki - kiedy je wysiewać i jak pielęgnować?

Nasiona rzadkich ozdobnych papryczek chili i kolorowych pomidorów znajdziesz w specjalistycznych sklepach internetowych, zajmujących się rozmnażaniem tych roślin. Wysiej je w połowie marca do doniczek na słonecznym i ciepłym parapecie. Do gruntu lub zewnętrznych donic wysadź w połowie maja.

W czasie kwitnienia zasilaj naturalnym nawozem z żywokostu, który wspomaga zawiązywanie i wzrost owoców. Latem wpuść do środka krzaczków więcej słońca, które wybarwi owoce – usuwaj część najstarszych liści ocieniających papryki i skracaj wierzchołki wzrostu. Regularne zrywanie papryk pobudza dojrzewanie kolejnych.

Łącz kolorowe chili i pomidorki z kwiatami i innymi warzywami w gruncie, a w donicach zapewnij im dużo miejsca. To żarłoczne rośliny, które zabierają z ziemi dużo składników pokarmowych i wody, nie zapomnij więc także o podlewaniu. Pomidory i papryki, w tym także chili, najczęściej ulegają samozapyleniu i rzadko krzyżują się z innymi odmianami. Ułatwia to zbiór nasion i daje pewność, że w kolejnych latach otrzymamy dokładnie takie same owoce.

Tekst: Łukasz Skop, autor bloga bezogródek.com
Zdjęcia: shutterstock

Zobacz także: Domowa uprawa pomidorów: które pomidory wybierać i jak o nie dbać?