Piwonie - królowe wiosny. Jakie odmiany wybrać i jak je pielęgnować?

Piwonie chińskie - zadziwiające kwiaty i cudowny zapach

Jeśli piwonie kwitną przy deszczowej pogodzie, ich giętkie łodygi pochylają się ku ziemi, a płatki brudzą się i niszczeją od wilgoci. Na szczęście są zachwycające urodą piwonie chińskie. Odziedziczyły najlepsze cechy swoich rodziców: piwonii bylinowych i piwonii drzewiastych. Nazywamy je Itoh, od nazwiska ich twórcy – japońskiego botanika Toichi Itoh, który w 1948 roku skrzyżował dwa różne gatunki, otrzymując zupełnie nowe piwonie mieszańcowe. Po piwoniach drzewiastych odziedziczyły mocno powcinane liście, zwarty krzaczasty pokrój i wyjątkowo sztywne łodygi, które nie wymagają podparcia i są w stanie udźwignąć zdumiewającej wielkości kwiaty o średnicy obiadowego talerza. Kwiaty mają wspaniałe barwy i zapach odziedziczony po piwoniach bylinowych. Po nich dostały też w spadku zasychające pędy, co ułatwia ich zimowanie. 

Każdego roku piwonie Itoh odrastają ponownie, przynosząc radość wszędzie, gdzie się pojawią. Do najpopularniejszych odmian należą pastelowożółta ‘Bartzella’, biała z purpurową nasadą płatków odmiana ‘Cora Louise’, ‘Julia Rose’ o łososiowych kwiatach, intensywnie różowa ‘First Arrival’ czy wiśniowa ‘Simply Red’. Kwiaty piwonii Itoh otwierają się całkowicie i produkują mnóstwo pyłku, po który zlatują się zapylacze z całej okolicy, a na jednej roślinie każdego roku rozwija się nawet kilkadziesiąt kwiatów.

Zobacz też: Kwiat rzepaku - polskie złoto, które jest jak stworzone do kwietnych dekoracji!

Jak sadzić piwonie?

Posadzone w nowym miejscu piwonie potrzebują czasu, żeby się zadomowić – niezależnie od gatunku i odmiany. Nie są wybredne, rosną w każdej ziemi, chociaż należy pamiętać, że wspaniałe kwiaty mają swoją cenę i ich wytworzenie kosztuje roślinę mnóstwo energii. A do tego niezbędna jest spora ilość składników pokarmowych. Piwonie lepiej i obficiej kwitną w żyznej, cięższej ziemi, chociaż wtedy trochę wolniej się rozrastają. W piaszczystym podłożu mogą każdego roku dawać dużo liści, ale mało kwiatów.

Zgrubiałe, mięsiste korzenie piwonii sięgają głęboko i daleko w głąb ziemi, co pozwala im przetrwać krótkie susze, jednak jeśli mają rosnąć zdrowo i utrzymać dobrą formę, nigdy nie powinno im brakować wilgoci. Przed posadzeniem piwonii najlepiej wykopać duży i głęboki dołek, wybraną z niego ziemię wymieszać z dużą ilością kompostu lub dobrze rozłożonego obornika, a następnie zasypać taką mieszanką kłącze rośliny tak, aby nasada korzeni i miejsce wyrastania pędów znalazły się nie głębiej niż 5 cm pod powierzchnią, a pączki, z których wyrosną pędy – równo z gruntem. Piwonie budzą się do życia wczesną wiosną, zatem najlepiej sadzić je jesienią, kiedy wchodzą w okres spoczynku.

Piwonie - gwiazdy końca wiosny

Niezależnie od kształtu, rozmiaru, koloru, a nawet zapachu kwiatów dla piwonii powinno się znaleźć miejsce w każdym ogrodzie. A jednak nie wszędzie pasują – mają tak ekstrawaganckie i oszałamiające kwiaty, że czasami trudno je z czymś połączyć lub znaleźć dla nich odpowiednie stanowisko, na którym będą mogły zaprezentować wszystkie swoje zalety. Piwonie często rozrastają się na boki, tworząc przysadziste kępy o szerokości większej od wysokości. Ładnie wyglądają posadzone wzdłuż ścieżki, chodnika, podjazdu lub rabaty. Koniecznie musi się wtedy znaleźć wśród nich miejsce dla ławeczki.

W sytuacji, kiedy miejsca wystarczy tylko dla jednej piwonii, postaraj się wybrać takie, w którym roślina silnie zaznaczy swoją obecność. Może tuż przy schodkach prowadzących do drzwi wejściowych albo pod samym oknem, z którego będzie nie tylko dobrze widoczna, ale też wyczuwalna?

Piwonie można posadzić nie tylko bezpośrednio w ziemi, ale także w donicach, co umożliwi wyeksponowanie ich na tarasie lub w dowolnym punkcie ogrodu w okresie ich kwitnienia. Pojemnik o średnicy przynajmniej 40-50 cm średnicy pomieści jedną dorodną roślinę. Ponieważ okres kwitnienia wszystkich piwonii jest stosunkowo krótki, po opadnięciu ostatnich płatków donicę można przenieść w inne, mniej rzucające się w oczy miejsce. Roślina może w niej rosnąć nawet przez kilka lat, o ile zawsze po kwitnieniu będzie dokarmiana wieloskładnikowym nawozem.

Jakie kwiaty najlepiej posadzić obok piwonii? 

Dzięki pokaźnym rozmiarom piwonie wpasują się doskonale nie tylko pomiędzy inne kwiaty na rabatach bylinowych, ale również pomiędzy niewielkie ozdobne krzewy. Dobrym towarzystwem będą dla nich niskie lilaki Meyera lub tawuły japońskie, których liście nawet późną wiosną wciąż jeszcze mają intensywne zabarwienie, a wielkością nie zdominują widowiskowych sąsiadek.

Klasycznym dodatkiem dla tych kwiatów będą też formowane w kule bukszpany, jednak z uwagi na szkodnika, ćmę bukszpanową, który w ostatnich latach bardzo niszczy te krzewy, lepiej rozważyć zastąpienie ich na przykład strzyżonymi cisami. W takich połączeniach piwonie dobrze jest sadzić w grupach po trzy-pięć roślin tej samej odmiany dla stworzenia kolorowej, kipiącej obfitością plamy koloru.

Oczywiście doskonałym towarzystwem dla piwonii będą również po prostu inne piwonie – klasyczne, stare odmiany można łączyć z nowymi piwoniami Itoh lub z wyższymi piwoniami drzewiastymi, a odmiany o mniejszych kwiatach z tymi najbardziej okazałymi. Jeśli wybierzesz takie, które kwitną jako pierwsze (‘Coral charm’) i połączysz je z tymi, które rozkwitają jako ostatnie (‘Władysława’), ich kwiaty będą zdobić ogród przez wiele tygodni.

Przepis na większe kwiaty

Wiele odmian piwonii ma okazałe kwiaty, jest jednak sposób, dzięki któremu można jeszcze bardziej zwiększyć ich rozmiar. Kiedy główne, szczytowe pąki na łodygach szykują się do otwarcia, można usunąć towarzyszące im pąki boczne. Dzięki temu wszystkie składniki odżywcze pobierane przez korzenie zostaną skierowane bezpośrednio do pozostałych głównych pąków. Kwiatów będzie wówczas co prawda mniej, ale wszystkie rozkwitną o kilka dni wcześniej i będą naprawdę olbrzymie.

Pąki boczne usuwaj w pogodny dzień, używając czystego sekatora, aby ograniczyć możliwość wniknięcia choroby do wnętrza rośliny. Zabieg wpływający na powiększenie kwiatów i przyspieszenie ich kwitnienia, nazywany plauzowaniem, stosuje się w przypadku innych kwiatów, które zakwitają wiele miesięcy po piwoniach – u wielkokwiatowych chryzantem.

Na ratunek starym piwoniom

Piwonie mogą przez wiele lat rosnąć w tym samym miejscu, dlatego często spotkasz je na opuszczonych działkach czy w zaniedbanych ogrodach, gdzie dzielnie wydają pojedyncze kwiaty. Takie rośliny warto odratować.

Trzeba je wykopać jesienią i oczyścić korzenie z ziemi. Przerośnięte, stare kłącza są osłabione i nadmiernie zagęszczone – przypominają wyglądem kłębowisko ośmiornic. Należy je podzielić na kilka mniejszych sadzonek,z których każda powinna mieć po kilka oczek (pąków)i zdrowych, mięsistych korzeni.

Zbyt długie korzenie skróć ostrym nożem, a połamane – wyrównaj tak, aby powierzchnia rany była gładka i jak najmniejsza. Kłącza sadź w nowym miejscu i dokładnie podlej – korzenie w czasie przesadzania nie powinny wyschnąć. Następnej wiosny roślina zazieleni się, ale jeszcze nie zakwitnie. Po 2-3 latach, gdy się dobrze ukorzeni,odwdzięczy się za ratunek obfitym kwitnieniem.

Łukasz Skop - AUtor bloga bez ogródek. Fascynuje go życie ogrodowe od podszewki – jak rośliny rosną, zmieniają się i rozmawiają ze sobą.

ZDJĘCIA: shutterstock

Zobacz również: Hiacynt - zwiastun wiosny o zniewalającym zapachu