Czosnek ozdobny do ogrodu: fioletowe kule na rabatach
Rośliny ogrodoweW czasie, kiedy wczesnowiosenne byliny powoli kończą kwitnienie, a letnie dopiero szykują pąki, czosnek ozdobny kwitnie w najlepsze. Pierwsze gatunki zakwitają już w kwietniu, a najpóźniejsze zdobią rabaty jeszcze pod koniec czerwca.
Ale nawet wtedy sezon na czosnek wcale się nie kończy. Najpierw, wiosną, kwitnie czosnek wiosenny, którego duże cebule sadzi się jesienią. Do lata zabierze nas natomiast drobnocebulowy czosnek letni, który sadzi się wiosną. Ten pierwszy właśnie teraz rozpoczyna swoje popisy i stanowczo oznajmia, że najlepsze z sezonu na kwiaty dopiero przed nami.
Czosnek olbrzymi ‘Gladiator’
Popularny i niezwykle dekoracyjny czosnek o okazałych, kulistych, fioletowopurpurowych kwiatostanach. Rośnie wysoko, nierzadko przekraczając metr.
Dobrze sprawdza się w miejscach słonecznych; znosi jednak niewielki cień. Najlepiej sadzić go w większych grupach i w towarzystwie wczesnowiosennych bylin. Jego długie łodygi są sztywne i wytrzymałe, jednak mogą się łamać pod naporem silnego wiatru.
Dlatego kwiatostany ‘Gladiatora’ warto podpierać dyskretnymi tyczkami lub posadzić czosnek w pobliżu roślin, na których może się wesprzeć – na przykład bukszpanowych obwódek lub niskich krzewów (dobrym towarzyszem będzie lilak Meyera), na których znajdą oparcie. Liście olbrzymów zaczynają zasychać już w czasie rozwoju kwiatostanów.
Czosnek ozdobny ‘Ambassador’
Jeśli istnieje czosnek, który może być jeszcze wspanialszy od ‘Gladiatora’, to tylko ‘Ambassador’. Rośnie wyżej, ma większe kwiatostany i bardziej intensywne, ciemnopurpurowe kwiaty gęsto upakowane w ciasne główki. W pełni kwitnienia wyglądają jak olbrzymie, eleganckie, aksamitne kule wieńczące zielone tyczki. Dla uzyskania jak największych kwiatostanów już w trakcie zakupu cebul warto wybierać te o największym obwodzie.
Przed posadzeniem cebuli na dno dołka należy wsypać kilka garści drobnego żwiru z dodatkiem długo działającego nawozu o powolnym uwalnianiu składników. W tak przygotowanej ziemi i na słonecznym stanowisku ‘Ambassador’ będzie powtarzał kwitnienie przez wiele kolejnych lat. Kwitnie do pięciu tygodni, pod koniec maja i na początku czerwca.
Czosnek ozdobny Schuberta
Jest najbardziej niepowtarzalnym i charakterystycznym czosnkiem. Jego kwiatostany mają aż do 30 cm średnicy i przypominają eksplodujące w sylwestra fajerwerki.
Pełnia kwitnienia czosnku Schuberta wypada w maju. Przez kolejne miesiące zaschnięte kwiatostany nadal jednak zdobią rabaty – przypominają olbrzymie zielone gwiazdy. Wiatr często porywa czosnkowe suszki i toczy je po trawniku, rozsiewając nasiona.
Kwiatostany tego czosnku doskonale nadają się do suchych kompozycji. Należy je ściąć zaraz po przekwitnięciu, zanim zniszczą je deszcz i wiatr. Czosnek Schuberta można sadzić pojedynczo – już jedna roślina daje spektakularny efekt. Dobrze wygląda w towarzystwie niskich paproci i floksów szydlastych. Lubi przepuszczalną ziemię, bo nadmiar wilgoci może doprowadzić do tego, że zgniją mu cebule.
Czosnek ozdobny serpentynowy
Zwany jest także rokambułem. To niezwykły gatunek, którego spektakularną ozdobą są poskręcane w serpentyny łodygi kwiatostanowe. Największy efekt uzyskamy, sadząc kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt cebul tego czosnku bardzo blisko siebie i w sąsiedztwie na przykład piwonii. W miarę rozwoju kwiatostanów pędy prostują się, a na ich szczycie rozwijają się biało-różowawe kwiaty.
Czosnek serpentynowy jest jadalny i można z niego korzystać tak jak ze zwykłego czosnku.
Czosnek ozdobny karatawski
Z jego podziemnej cebuli wiosną, niczym wielkie jęzory, wyrastają dwa-trzy szerokie, niebieskozielone liście z lekko metalicznym połyskiem. Pomiędzy nimi, na krótkiej łodydze, przebija się kwiatostan.
Pełnia kwitnienia przypada na przełom kwietnia i maja. Jest to jeden z niewielu gatunków czosnków ozdobnych, które dobrze sprawdzają się na skalniakach, rabatach żwirowych oraz w donicach jako sezonowy dodatek do całorocznych kompozycji. Nic dziwnego – roślina pochodzi z Turkiestanu i jest uprawiana od blisko 150 lat. Nazwano ją na cześć gór Kara Tau leżących w Kazachstanie, gdzie pierwszy raz wypatrzyli ją botanicy. Po przekwitnięciu suchy kwiatostan wciąż będzie dekoracyjny, jednak kiedy zaczną się rozwijać nasiona, należy go ściąć, aby energia rośliny została skierowana do cebuli.
Czosnek ozdobny sztyletowaty
Bywa nazywany bułgarskim lub miodowym. Jego kwiatostany to nie kule, lecz luźne wiechy zwieszających się ku ziemi dzwoneczków. Zewnętrzne, z reguły kremowozielonkawe płatki otaczają wewnętrzne, kremowe, z bordową pręgą pośrodku każdego. Osiąga do pół metra wysokości.
Każda cebula wydaje pojedynczy kwiatostan. Poszatkowane świeże liście czosnku bułgarskiego można dodawać do sałatek. Wysuszone i pokruszone są cenioną przyprawą, w Bułgarii zwaną samardala. Ze względu na mocny zapach dzikie zwierzęta omijają go szerokim łukiem, wabi za to owady, bo ma bardzo słodki, miodowy nektar. Ładnie wygląda nad oczkami wodnymi. Kwitnie w kwietniu i maju. Lubi słońce i żyzną glebę.
Czosnek ozdobny główkowaty
To niewielki czosnek, o wyrazistych, dwukolorowych kwiatostanach. Jako pierwsze rozwijają się kwiaty wyrastające na samym szczycie kwiatostanu. W tym czasie dolne zamknięte są w zielonych pąkach. Wąskie, trawiaste, wcześnie zasychające liście są mało widoczne i łatwe do ukrycia, jeśli posadzimy ten czosnek razem z trawami ozdobnym.
Najlepiej wygląda w większych, ale luźnych grupach. Doskonale sprawdza się na nasłonecznionych rabatach mieszanych i na suchych łąkach kwietnych w towarzystwie dzikich polnych kwiatów. Kwitnie pod koniec wiosny. Roztacza bardzo przyjemny zapach i jest ulubieńcem wielu pożytecznych owadów. Odstrasza również niektóre szkodniki, dlatego warto go uprawiać także w warzywniku.
Czosnek ozdobny winnicowy ‘Hair’
Gotowe do kwitnienia kwiaty wysypują się z pękającej osłonki jak małe różowe kryształki. Na kwiatostanie rozwijają się jednocześnie cebulki potomne, a każda z nich zaopatrzona jest w zielony szczypior. Te dziwaczne, włochate głowy pełne zielonych kosmyków wyglądają tak niepowtarzalnie i fascynująco, że nie można być wobec nich obojętnym.
Kwiatostany szczególnie dobrze sprawdzają się w bukietach – mają długą żywotność i można je ścinać na każdym etapie rozwoju. Ten czosnek jest bardzo łatwy w uprawie; cebule sadzimy do ziemi jesienią. Jest zimozielony, jego liście można wykorzystywać jako natkę do sałatek czy twarożków, mają delikatniejszy smak niż ząbki pospolitego czosnku.
Jak pielęgnować czosnek ozdobny?
W czasie kwitnienia większości ozdobnych rodzajów czosnku ich liście zaczynają zasychać i jest to zjawisko całkowicie naturalne, którym nie należy się niepokoić. Często już pod koniec kwitnienia wszystkie liście są zupełnie suche. Można je wówczas odciąć, pozostawiając sam kwiatostan, który nawet kilka miesięcy po przekwitnięciu będzie ozdobą ogrodu. Zasychające liście najłatwiej jednak zasłonić, sadząc w pobliżu czosnku inne rośliny.
Najlepszym towarzystwem będą takie gatunki, które korzenią się płytko (wówczas nie okradają cebul czosnku ze składników pokarmowych) i budzą się do życia później niż czosnek, tak że zamaskują jego liście dopiero wtedy, kiedy te zaschną. Te wymagania spełniają liczne trawy ozdobne. Wysokość traw należy tak dobrać do rodzajów czosnku, aby kwiaty nie zostały całkowicie zasłonięte. Szczególnie atrakcyjnie wygląda kulisty czosnek „pływający” ponad trawami, muskany tylko końcówkami źdźbeł.
Tekst: Łukasz Skop, autor bloga Bez-ogródek fascynuje go życie ogrodowe od podszewki – jak rośliny rosną,
zmieniają się i rozmawiają ze sobą.
Zdjęcia: Shutterstock
Zobacz także: Ile kosztuje aranżacja ogrodu?
Zobacz także: 10 wiosennych prac w ogrodzie