Piłka przed wojną
Nieco ponad rok po zakończeniu I wojny światowej, w dniach 20-21 grudnia 1919 roku, w Warszawie miał miejsce 1 zjazd polskich klubów piłki nożnej, w którym udział wzięli przedstawiciele 31 polskich klubów. Podczas tego zjazdu powołano do życia Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN funkcjonujący do dzisiaj). PZPN był wierną kopią galicyjskiego ZPPN a działaczami PZPN zostali działacze galicyjskiego ZPPN. Sam ZPPN przemianowano na Małopolski Związek Piłki Nożnej po czym 16 maja 1920 roku rozwiązano go całkowicie.
Jeszcze w czasie założycielskiego zjazdu PZPN 21 grudnia 1919 roku załatwiono wiele ważnych spraw organizacyjnych, między innymi: na pierwszego prezesa PZPN wybrany został prezes Cracovii Edward Cetnarowski, zaakceptowano statut nowej organizacji, wybrano Kraków na jej pierwszą siedzibę (mieściła się tam do 14 stycznia 1928 roku), podzielono Polskę na 5 następujących okręgów piłkarskich: krakowski, lwowski, łódzki, poznański, warszawski oraz zatwierdzono I Mistrzostwa Polski w piłce nożnej na rok 1920. Jednakże wojna polsko-bolszewicka prowadzona w latach 1919-1920 pokrzyżowała plany PZPN. Rozpoczęto Mistrzostwa Polski ale ich nie ukończono. Odbyły się tylko okręgowe eliminacje wstępne i to nie w każdym okręgu. Turniej ten miał być rozegrany systemem pucharowym wiosna-jesień i składał się z dwóch rund. Runda pierwsza wiosenna to eliminacje okręgowe wyłaniające najlepszy klub w każdym okręgu oraz runda jesienna, w której 5 mistrzów okręgowych walczyłoby między sobą o tytuł Mistrza Polski.
W 1921 roku kiedy już ucichły echa wszelkich wojen PZPN przeprowadził II Mistrzostwa Polski, które udało się przeprowadzić do końca i pierwszym w historii Mistrzem Polski została krakowska Cracovia, a wicemistrzem Polonia Warszawa. Jeszcze w tym samym roku, 18 grudnia 1921 roku, reprezentacja narodowa Polski rozegrała swój pierwszy międzynarodowy mecz towarzyski w Budapeszcie z Węgrami. Debiut niestety był nieudany, ponieważ Polacy przegrali 0:1 (0:1). Pierwsze zwycięstwo na arenie międzynarodowej biało-czerwoni odnieśli 28 maja 1922 roku w Sztokholmie, gdzie pokonali Szwedów 2:1. W 1922 i w 1923 roku na mocy traktatów pokojowych zawartych po zakończeniu I wojny światowej granice Polski przesunęły się na wschód i zachód w związku z czym przybyły 4 kolejne okręgi piłkarskie: górnośląski, lubelski, wileński, toruński i było ich już łącznie 9 w ramach PZPN.
Na pierwszym po zakończeniu I wojny światowej kongresie FIFA obradującym w Genewie w dniu 20 kwietnia 1923 roku PZPN został przyjęty w struktury FIFA. Dzięki temu Polska reprezentacja mogła wziąć udział w turnieju piłkarskim podczas letnich igrzysk olimpijskich w 1924 roku w Paryżu. Występ nie należał do udanych, gdyż Polska w pierwszym meczu uległa tam Węgrom 0:5 i odpadła z dalszych rozgrywek.
Regularnie każdego roku PZPN organizował Mistrzostwa Polski systemem nieligowym (pucharowym) a w sezonie 1925/1926 PZPN przeprowadził także pierwsze rozgrywki o Puchar Polski, który zdobyła Wisła Kraków (drugie wydanie Pucharu Polski zorganizowano dopiero w 1951 roku). Do 1927 roku w Polsce nie było żadnej ligi piłkarskiej, głównie za sprawą PZPN, który był przeciwny stworzeniu ligi piłkarskiej w Polsce. Liczące się w kraju kluby nie były z tego zadowolone i pomimo wyraźnego sprzeciwu PZPN same powołały ligę polską. 3 kwietnia 1927 roku ruszył jej pierwszy sezon, w którym uczestniczyło 14 klubów. Wielką nieobecną w pierwszym sezonie była Cracovia, ponieważ prezes PZPN był także prezesem Cracovii. Jej miejsce w lidze zajęła Jutrzenka Kraków. W związku z takim postawieniem sprawy PZPN nie miał już wyboru i 18 grudnia 1927 roku po zakończeniu pierwszego sezonu, niejako po fakcie, wyraził zgodę na utworzenie ligi. Dnia 15 stycznia 1928 roku "Liga Piłki Nożnej" stała się częścią PZPN a co za tym idzie także dla Cracovii znalazło się miejsce w lidze.
Piłka w Polsce rozwijała się w najlepsze, polska liga rosła w siłę a reprezentacja narodowa uczestniczyła w prestiżowych turniejach światowych. Wzięła udział w piłkarskim turnieju olimpijskim w Paryżu w 1924 roku i w Berlinie w 1936 roku. Startowała również w Mistrzostwach Świata organizowanych przez FIFA w 1934 roku kiedy to odpadła w eliminacjach wstępnych oraz w 1938 roku kiedy to zakwalifikowała się do turnieju finałowego. Jednak wszystko to urwało się 1 września 1939 roku w dniu wybuchu II wojny światowej. Polska ponownie zniknęła z mapy Europy, na szczęście na krótko. Jednakże tym razem okupanci wyciągnieli wnioski z przeszłości i zakazali uprawiania Polakom jakiegokolwiek sportu.
www.archiwumfutbolu.pl
