Jak Świętego Mikołaja wyobrażali sobie nasi przodkowie?

Mikołajki w Polsce

W Polsce Mikołajawi dopisano jeszcze opiekę nad zwierzętami gospodarskimi. Latem chronił je przed wilkami, zimą – przed mrozem i głodem. W dzień jego święta gospodarze przestrzegali surowego postu, a dodatkowo obdarowywali Mikołaja wieńcami z konopi i lnu oraz świeżymi jajkami.

Na ołtarz świętego Mikołaja trafiały także kury, owce i cielęta albo oprawione już mięso. Ofiary? Ze zwierząt? Czy to nie trąci pogańszczyzną? A i owszem, ale to jeszcze nie koniec. W wielu regionach wierzono, że to właśnie święty Mikołaj „zawiaduje” wilkami, nakazując im nękać stada grzeszników, a omijać zwierzęta należące do tych, którzy przykładnie złożyli ofiarę na jego ołtarzach.

Święty Mikołaj – jak dawniej go przestawiano?

Stąd wniosek, że poczciwy biskup Miry wskoczył w buty jakiegoś starszego, przedchrześcijańskiego bóstwa i przejął związany z nim kult. 6 grudnia nie od dziś jest okazją do przebieranek. Tyle że współczesny tata/wujek w czerwonej kapocie i z nierealistyczną brodą nie może się równać z tradycyjnymi, ludowymi przebierańcami.

Na przykład małopolskich gospodarzy odwiedzał tego dnia święty Mikołaj w papierowym ornacie z infułą biskupią na głowie i pastorałem w ręku. Jako świtę prowadzał ze sobą dwójkę aniołów oraz dziada z diabłem na łańcuchu.

Na Śląsku Cieszyńskim po dziś dzień od domu do domu chodzą dwie grupy mikołajów – „biali” i „czarni”. Grupa „białych” składa się ze świętego Mikołaja, biskupa, ministrantów, aniołów, doktora i innych pozytywnych postaci. Śpiewa nabożne pieśni i prawi serdeczności.

Za to kiedy do chałupy wpadną „czarni” (diabły, Cyganie, niedźwiedzie), pobożną atmosferę szlag trafia i zaczyna się skakanie, wrzaski, ganianie dziewcząt oraz wciąganie domowników do korowodu.

Zdjęcia: Be&W, East News, Forum, Medium, Shutterstock

Zobacz także: Polskie przysłowia na grudzień

Zobacz także: Gdzie kupić prezenty świąteczne