Bigos to świąteczny klasyk kuchni polskiej. Jak ugotować najlepszy na świecie bigos z kiszonej kapusty? Radzimy!
Regionalne przysmakiJak ugotować najlepszy bigos? Jakich użyć przypraw, by był smakowity i aromatyczny? Czy to tradycyjne danie kuchni polskiej sprawdzi się też w wersji wegańskiej? Zobacz, co musisz wiedzieć, zanim zaczniesz gotować świąteczny bigos!
Bigos to jedna z najlepszych potraw, jakie można przyrządzic w sezonie zimowym: genialnie rozgrzewa i wzmacnia. Jak przygotować ten najlepszy? W naszym artykule przeczytasz:
- jaka jest historia bigosu
- jak bigos gotują w innych krajach
- jak zrobić bigos idealny
- jakie przyprawy dodać do bigosu
- przepisy na najlepszy bigos z kiszonej kapusty
Historia gotowania bigosu: coś więcej niż kapusta i mięso
Przepis na bigos: kapusta kiszona, mięso i grzyby? Może i tak, ale dopiero od kilkudziesięciu lat. Wcześniej bigosów była cała masa! I tylko do nielicznych pakowano kapustę. Potrawa składała się głównie z mięs… i to różnych: dziczyzny, kapłonów, ryb, a nawet raków! Musiały być drobno porąbane – było nawet wyrażenie „bigossować szablą”, czyli machać nią tak, by z przeciwnika zostały kawałki. Staropolski bigos był potrawą specyficzną, według wielu gości zza granicy niejadalną. W XVII w. doprawiano go na kwaśno (cytryną, octem, agrestem), słodko (cukrem, rodzynkami) i zasypywano pieprzem, cynamonem, gałką muszkatołową i goździkami. Skąd wzięła się kapusta? Z biedy. Mało kogo było stać na cytryny. Zastępowano je szczawiem i właśnie kwaszoną kapustą. Im kto mniej zamożny, tym w jego bigosie więcej kapusty, a mniej mięsa. Z czasem nawet państwo szlachta przekonali się do „wkładki warzywnej”. Kapuściany bigos – popijany wódeczką – jedzono po dworkach na śniadania przed podróżą, po skończonym polowaniu czy jako przystawkę przed obiadem.
Przepisy na bigos: każdy kraj ma własny
Gdy przychodzi do gotowania bigosu, okazuje się, że każdy ma inne wyobrażenie o tym, co włożyć do gara. Tylko jedno jest pewne – ma w nim być kapusta. Ale jaka: kiszona czy słodka, a może i taka, i taka? Trudno rozstrzygnąć. Z mięsem też jest odwieczny problem: ma być pieczone, gotowane czy surowe? A może w postaci kiełbasy albo boczku? Nawet grzyby wywołują spory: leśne czy pieczarki? A jeżeli leśne – to wszystkie, jak leci, czy tylko suszone borowiki? Ze śliwką wędzoną czy bez? A może z pomidorem?
Wreszcie – czym go podlewać, żeby się nie przypalił. Winem, piwem, bulionem, wodą? Obozów jest bez liku, podobnie jak przepisów. Mało tego, swoje trzy grosze dokładają też Hiszpanie i Francuzi, oni też podobno potrafią bigosować… Tego jedynie słusznego chyba po prostu nie znajdziecie. Za to gotowanie i wąchanie cudownego zapachu, a potem talerz pachnącego bigosu z kieliszkiem zmrożonej wódki pogodzą wszystkich.
Jak zrobić bigos idealny? Wypróbuj nasze rady
Dobry bigos powinien się gotować co najmniej trzy dni. Codziennie trzeba go odgrzać i schłodzić, a nawet przemrozić na balkonie lub w ogrodzie. Dopiero wtedy jest pyszny!
Kiszoną kapustę przed wrzuceniem do gara wypłucz w zimnej wodzie. Będzie mniej kwaśna. Gdy łączysz ją z kapustą włoską, gotowanie zacznij od tej drugiej. Kiszoną dodaj po godzinie, bo włoska pod wpływem kwasu twardnieje.
Suszonych śliwek i grzybów nie musisz koniecznie wcześniej moczyć i gotować. Wystarczy, jeśli je umyjesz i od razu wrzucisz do kapusty. I tak zmiękną i nasiąkną sosem z bigosu.
Jakie przyprawy dodać do bigosu?
Bigos warto dosmaczyć kminkiem, który ułatwi strawienie tej dość ciężkiej potrawy. Tak samo działa majeranek. Klasyczne dodatki do gotowania bigosu staropolskiego to liść laurowy, ziele angielskie i jałowiec. Dobrze zrobi mu też pieprz, ale najlepiej go dodać tuż przed podaniem, bo może gorzknieć po odgrzaniu.
Jak zrobić bigos z kiszonej kapusty?
Kiszona kapusta to nieodłączny składnik tradycyjnego bogosu staropolskiego. Warto pamiętać o tym, że kiszonki są naszym sprzymierzeńcem w walce z zimowymi infekcjami: zawierają mnóstwo witaminy C! Wiosną natomiast zdecydowanie polecamy przygotowanie nieco lżejszej wersji bigosu, czyli takiego z młodej kapusty. Poniżej znajdziecie kilka przepisów na bigos, które idealnie wpiszą się w świąteczne menu: bigos staropolski z kiszonej kapusty, bigos myśliwski z kaczką i równie pyszny bigos wegański.
Przepis na tradycyjny bigos staropolski z kiszonej kapusty
Weź: •kilogram świeżej łopatki wieprzowej lub wołowej •4 średnie cebule •½ kg kiełbasy •½ kg gotowanej szynki •½ kg wędzonego boczku •120 g suszonych prawdziwków •2 kg kiszonej kapusty •4 jabłka •3 szklanki esencjonalnego bulionu wołowego •kilogram pomidorów lub puszkę koncentratu pomidorowego •pół szklanki białego wina •12 ziarenek pieprzu •2 listki laurowe •12 rozgniecionych owoców jałowca •2 łyżki oliwy •sól •pieprz
Piekarnik nagrzej do 150°C. Umyte suszone prawdziwki zalej bulionem i odstaw na godzinę. Łopatkę natrzyj solą i pieprzem, włóż do wysmarowanej oliwą brytfanny, zalej połową szklanki wody i wstaw do piekarnika. Po godzinie dołóż pokrojone w ćwiartki cebule. Posól je i podlej odrobiną wody. Podkręć temperaturę do 180°C i piecz jeszcze godzinę, aż mięso będzie miękkie. Ostudź i pokrój. Obraną ze skórki kiełbasę pokrój w kostkę, podsmaż na małym ogniu i dodaj do niej pokrojoną szynkę. Boczek także pokrój w kostkę, włóż do dużego rondla i trzymaj na ogniu tak długo, aż lekko zbrązowieje. Teraz czas na kapustę: opłucz ją, odciśnij, pokrojoną wrzuć do rondla i posyp owocami jałowca. Zamieszaj i gotuj na małym ogniu. Dodaj starte jabłka, pokrojone grzyby z bulionu, ziarenka pieprzu i pomidory bez skórki lub koncentrat. Gotuj półtorej godziny i zdejmij z ognia. Wrzuć do kapusty pieczone mięso, boczek, szynkę i kiełbasę, dolej bulion, w którym moczyły się grzyby. Wlej wino. Starannie wymieszaj i postaw garnek na bardzo małym ogniu. Duś jeszcze 30 minut, uważając, by bigos się nie przypalił.
Przepis na bigos wegański z kiszonej kapusty
Weź: •kilogram kapusty kiszonej •150 g śliwek suszonych wędzonych •250 ml czerwonego wytrawnego wina •25 g suszonych grzybów •3 ząbki czosnku •4 duże cebule • 2 liście laurowe • 8 ziaren jałowca • po łyżeczce kminku, majeranku i słodkiej papryki •oliwę •sól •świeżo mielony pieprz
Kapustę opłucz i pokrój. Do dużego garnka włóż kapustę, liście laurowe, ziele angielskie, pieprz, jałowiec, 80 g pokrojonych suszonych śliwek i suszone grzyby. Wlej 2 i ½ szklanki wody, 100 ml wina, a następnie gotuj około 2 godzin na małym ogniu pod przykryciem.Na patelni rozgrzej olej, podsmaż pokrojoną w kostkę cebulę z dodatkiem majeranku, a kiedy cebula jest już miękka dodaj czosnek, smaż jeszcze chwilę i dodaj do kapusty.
Do bigosu dolej kolejną porcję wina, około 100 ml, kminek, paprykę, sól i pieprz. Gotuj jeszcze przez 1 godzinę, od czasu do czasu mieszając. Po tym czasie bigos można już z ognia, przykryć pokrywką i wystawić w chłodne miejsce - najlepiej na całą noc. Następnego dnia ponownie gotuj na wolnym ogniu przez 1 godzinę. W razie potrzeby możesz dodać kolejną porcję przypraw lub odrobinę wina.
Przepis na bigos myśliwski z kiszonej kapusty z kaczką i śliwkami
Weź: •kilogram kiszonej kapusty •3 łyżki smalcu •szklankę rosołu wołowego •200 g słoniny •400 g pieczonej wołowiny •pół pieczonej kaczki •kilka suszonych śliwek •cebulę •łyżkę mąki •sól •pieprz
Odciśniętą kapustę podsmaż szybko na 2 łyżkach smalcu, a następnie zalej rosołem. Dodaj słoninę w jednym kawałku i gotuj powoli do czasu, aż kapusta zmięknie. Następnie mięso z pieczeni wołowej i kaczkę drobno pokrój, wrzuć do garnka. Wyjmij słoninę i także drobno pokrój. Zrób gęstą zasmażkę ze smalcu, cebuli i mąki. Śliwki pokrój w paski. Wszystko dokładnie wymieszaj, dopraw solą i pieprzem. Duś najlepiej przez kilka godzin na małym ogniu, dolewając co jakiś czas trochę rosołu, tak aby zachować odpowiednią konsystencję potrawy. Bigos wstaw do zamrażalnika lub wystaw na mróz, a potem kilkakrotnie zagotuj na małym ogniu.
Tekst: redakcja, zdjęcia: shutterstock
Zobacz także: Kiszonki bez tajemnic. Poznaj właściwości, metody kiszenia i przepisy na domowe kiszonki
