Czy obieranie warzyw i owoców odbiera im właściwości odżywcze?

Nie po raz pierwszy pewnie słyszysz, że najwięcej witamin znajduje się blisko pod samą skórką rośliny. To pierwszy powód, dla którego nie warto obierać warzyw i owoców. Poza tym staraj się żyć w duchu zero waste, nie tworzyć niepotrzebnych śmieci i wykorzystywać w kuchni wszystko, co masz pod ręką. Z obierek zrobisz też pyszne chipsy (z oliwą i solą, w piekarniku lub na głębokim tłuszczu) czy placuszki podobne do placków ziemniaczanych. Jeśli pieczemy czy gotujemy owoce i warzywa, lepiej ich nie obierać. Skórka staje się naturalnym zabezpieczeniem dla witamin i nie pozwala im uciekać z korzeni, bulw czy owoców.

Nie tylko w miąższu płytko pod skórką kryje się mnóstwo zdrowych substancji, ale też w niej samej. Skórka jest bogata w błonnik, który ułatwia trawienie. Szczególnie dużo ma go ta z ziemniaków. Zawiera też witaminy z grupy B. Jabłkowa i z bakłażana dostarcza przeciwutleniaczy, które opóźniają starzenie się organizmu i pomagają zapobiegać nowotworom. Podobnie działają łupiny czosnku. Tak, jego też nie musimy obierać! Samej skórki nie zjemy, ale możemy upiec w niej ząbki, a potem wycisnąć je na grzankę. Pomarańczowa i ogórkowa obniżają cholesterol. Nie trzeba obierać nawet dyni (z gatunku hokkaido). Jedząc ją ze skórką,  dostarczysz sobie sporo witaminy A.

Ziemniaki w mundurkach w duchu zero waste

Nasze babcie nigdy nie marnowały obierek. Ziemniaki (tylko świeże!) jadły w mundurkach, a z obierek po warzywach gotowały bardzo esencjonalny wywar, bulion warzywny, który był bazą wszelkich zup i sosów (Przepis na bulion z resztek znajdziesz tutaj). Zamiast więc kupować bulion z dodatkiem chemii w sklepie, zrób go sobie sama na zapas. Kiedy ostygnie, wlej do foremek na lód i wstaw je do zamrażarki. Będzie i taniej, i zdrowiej.

Obieranie warzyw – na co zwracać uwagę

Jeśli masz ochotę skorzystać z całej dobroci, która kryje się w skórce, uważaj na to, jakie warzywa i owoce kupujesz. Zanieczyszczenia w skórce stwierdza się nawet w 5% roślin, ale ryzyko dla zdrowia nie jest wielkie. Normy są ustalone tak, że musiałyby być przekroczone kilkakrotnie, by nam zaszkodzić.

Lepiej jednak kupować produkty z wiadomego źródła, np. od znajomego rolnika, który ich nie opryskuje sztucznymi nawozami. A jeśli takiego nie znasz, szukaj oznaczeń „ekologicznego” zielonego liścia. Jeśli nadal boisz się zanieczyszczeń albo zdarzyło ci się zrobić zakupy w supermarkecie, nic straconego!

Pestycydy usuniesz z powierzchni roślin, mocząc je w wodzie z sodą oczyszczoną przez kwadrans. Potem można je jeszcze zanurzyć w wodzie z octem (w proporcji 1:10). Usunie on resztki pestycydów i bakterie (nawet E.Coli). Octu i sody nie stosuj razem, bo się neutralizują.

Czy obierać jabłka?

W polskich jabłkach znajdują się nie tylko pestycydy. Ostatnie badania wykazały, że jest w nich sporo groźnych metali ciężkich – ołowiu i kadmu. Zarówno w miąższu, jak i w skórce, nawet umytej. Mycie pomaga bardziej w przypadku ołowiu, ale nie do końca. Jeśli zaś kupujecie owoce niewiadomego pochodzenia, lepiej je obrać. Ale cienko! Nożykiem będzie ciężko. Przyda się do tego naprawdę ostra obieraczka.

Jeśli pomidory są z upraw nieekologicznych, też musimy pozbyć się skórki, ale sposobem, jakim jest parzenie pomidorów. Wkładamy warzywa do miski i zalewamy wrzątkiem. Zostawiamy je na kilka minut i wyjmujemy. Skórkę wystarczy naciąć, a odejdzie sama. 

Obieranie warzyw – warto wiedzieć 

Obrane jabłko ma o 25 procent mniej witaminy C i aż  o 50 procent mniej błonnika. Poza tym to właśnie w skórce jest najwięcej substancji antynowotworowych.

Konserwanty

Na cytrusach, które sprzedawane są w opakowaniach, znajdziesz informację o tym, co znajduje się na ich skórce. Jeśli to jedna z tych substancji,odłóż je z powrotem na półkę.

Imazalil

Jest grzybobójczy, uszkadza też układ nerwowy.

Tiabendazol

Również jest szkodliwy, ale przyjemniej można go zmyć, w odróżnieniu od tego pierwszego. Dlatego skórę do jedzenia ścieraj tylko z ekologicznych cytryn i pomarańczy.

Agnieszka Wiśniewska – założycielka fundacji "Sczczęśliwi bez cukru" oraz inicjatorka akcji słodkie życie bez cukru radzi: Jak najwięcej owoców i warzyw jedz ze skórką. Na przykład ziemniaki gotowane bez skórki wszystkie cenne składniki oddają do wody. Niestety, właśnie one kumulują w skórce dużo pestycydów. Dotyczy to także wszelkich roślin, które rosną pod ziemią, a więc także buraków i marchwi. Nie powinniśmy jednak rezygnować z jedzenia skórek, tylko moczyć rośliny w wodzie z sodą.

Stwierdzono, że w przypadku jabłek czy śliwek w ten sposób można pozbyć się 80% zanieczyszczeń. Namaczajmy tak również winogrona, bo mają sporo konserwantów na skórce. Warto również robić to z kiwi, bo jego włochata skórka to samo zdrowie. Dokładnie myjmy cytrusy, nawet jeśli nie mamy zamiaru ścierać z nich skórki. Podczas krojenia niebezpieczne substancje przenikną przecież do miąższu. 

Warto jeść rośliny ze skórką, bo to poprawia perystaltykę jelit. Z diety powinny ją wykluczyć tylko osoby cierpiące na zapalenie jelit. Nieobrane warzywa i owoce dłużej gryziemy i żujemy, a to sprawia, że łatwiej je trawimy i jemy mniej, bo szybciej się najadamy.

Tekst: Marta Kwiatkowska
Zdjęcia: Shutterstock

Zobacz także:
Zero waste w kuchni, czyli co zrobić z resztkami
Gotowanie raz na tydzień – sprawdź, co musisz mieć w lodówce